Zirvede Alüminyum geçmişi 35 yıla uzanan bir köklü firma. 5 yıldır satışa yönelmişler. Rize’de bu kadar uzun süredir bu işi yapıyor olmanın güç ve avantajına sahipler. Firma sahibi Hakan ŞAD iddialı ve hırslı bir yapıya sahip. Sözünü sakınmıyor. Sektörde hem fabrikaların hem pazarlamacıların yanlış gördüğü yönlerini çekinmeden dile getiriyor. Bunu yanı sıra bir takım şikayetleri de var. Alüminyum sektöründe özelde kendi bölgelerinde ve etkileşim halinde bulundukları yerlerde hem kurumsallaşma hem de bayilik sistemi ile alakalı şikayetler bunlar. Değişimin kaçınılmazlığına değinen, artık vizyonun tamamen başkalaştığının altını çizen Hakan Bey, siz değişime direnirseniz, birileri gelir ve o değişimi yaşatır, siz kendinizi onu seyrederken bulursunuz demeye getiriyor. Alüminyum Yapı dergisi okurları için Hakan Beyle yaptığımız sohbetten satır başlarını sizlerle paylaşıyoruz.
Siz kendi firmanız kadar sektörü de yakından takip ediyorsunuz. Sektörde bir değişim yaşandığı söyleniyor, bu konuda sizin düşünceleriniz nedir?
Türkiye yeni bir vizyona girdi. Üretimde olsun, satışta olsun, hizmette olsun her konuda değişim yaşanıyor. 5 senedir satış yapan ama geçmişi 35 yıla dayanan bir firmayız. Karadeniz’de alüminyum toptan satışı halen amatörce yapılıyor. Türkiye’de büyük bir boşluk var. Alüminyum fabrikalarının her biri kendi çapında bir grup oluşturmuş, sandılar ki, her alüminyum yurtdışında satılılır. Ama dünyada yaşanan global kriz sonrasında hepsi birden iç piyasaya saldırdı. İç piyasada yeni bir fabrika kurmanın maliyeti artık çok yüksek. Kapımın önünde fabrika kurulacağına çok kapsamlı büyük pazarlama firmaları oluşsa daha kazançlı olacaktır. Bugün bir boyahane, kaplama tesisi kurulsa daha fazla kazanılır. Bizim bu bölgede eskiden 10 ton’luk iş alınca firmalar havalara uçarken, bir baktık bu tonajlar 50 ton’lara çıkmı. Şimdi 430 ton’larda dolaşan kapasiteler var. Nereden nereye geldik ama biz bunu imalat yaparak sağlamadık, ya sattık ya da montajını yaparak gerçekleştirdik bu büyümeyi.
Üründe hizmeti kim getirse pazarı o alıyor. Önemli olan firmanın takım elbisesi değil hammaddesidir. Kimsede öz bir malzeme yok, kimsede kurumsallık adına birşey yok. Yeni yeni kurumsallaşma adına çalışan firmalar ortaya çıkarken bir bakıyorsun bir takım olumsuzluklar nedeniyle olanlar da bu amaçdan ayrılmaya başlamışlar. Bizim sektörde kurumsal olmak mantıklı değil. Bugün her firmaya bakın kurumsalım der, sözler öyledir vaat verir ama icraata geldiği zaman mutlaka sıkıntı yaşarsın.
Peki pazarlama firmalarıyla fabrikaların karşı karşıya geldiği durumlar olabiliyor mu?
Bu sektörde her yiğidin yoğurt yemesi farklıdır. Bakıyorsun sen pazarlamacısın ya biliyorsun. Adamın biri 7.5 liraya alüminyum profil satarken diğeri 6.70 diyor peki sen bunun arasından neyi tercih edeceksin. Oturmuş bir firmasın, yılların firmasısın. Fabrika senden malzeme alan adama teklif veriyor ne yapacaksın bu durumda? Bölgede diyelim benden büyük toptancı yok benden büyük alıcı yok alüminyum konusunda bir bakıyorsun, adam senin yanındaki adama %5 daha az oranda malzeme indiriyor. Ben o zaman aldığım malzemeden şüphe etmez miyim? Anlattığın zaman olabilir diyorlar, ama olmamalı, bu şartlar altında pazar nasıl düzelecek? Ben markayım diyen firma en büyük üretimi yapıyorsa fiyatı daha uygun olmamalı mı? Sana bugün peşin dediği ürünü başkasına 3-5 aylık vadeli çeklerle veriyorsa nasıl olacak bu iş.
Fabrikalar bölünüyorsa, bayiler nasıl olsa satıyorum diyerek kimseye gitmiyorsa, sektörde olan bitenden haberi yoksa, bu bana yetiyor diyorsa bu isin içi çürümeye baslamıstır.
Bu sektör şartlarında sizin durumunuz nedir?
Benim bugün sermayem ve gücüm olduğu için iyi durumdayım. Stokta 200 ton alüminyumum var, 10.000 m2 kompozitim var, yüzlerce çeşit ürünüm var, araçlarım var, çalışanlarım var. Ben Rize’de bu durumdayım, derdim kurumsal olmak. Biz alüminyumu anlamayan insanlar gibi kalkıp gövde gösterisi yapmıyoruz. Tanımadığınız adamlar geliyor bilmem nereden, piyasayı çarpıp gidiyor verdiği vaatlerle. Biz bunu yapamayız, yapmayız, çünkü bizim bir geçmişimiz var, sen kalkıyorsun beni üç günlük bir adamla kıyaslıyorsun. Bayisi büyümesin, gelişmesin, büyürse başıma bela olur diyen firmalar var. Yahu adamın pazarı büyükse satışı yüksekse bırak seni de büyütsün. Bugün ben buradan çağlayan piyasasını takip ediyorum, nerede o ağabeyler? Çünkü ortalık karışık, her yer bayi kaynıyor, bu nasıl bir güven ortamı? Sonuca bu şekilde gidemezsin. Bizim kuruluşumuz 300 kişi olarak profesyonel bir şekilde çalışıyor. Alkapen firmamız Türkiye’nin en büyük projelerine imza atacak prestije sahip. 200 ton toptan kapasiteli bir stoğumuz var. Ortalama aylık 35 ton alüminyum profil satışımız var. Alüminyum konusu bir diğer firmamız olan Alkapen firmasında Ali Fuat KOÇ beyefendinin sevdasıdır. Çok ciddi projelere imza atan fakat ön plana çıkmak istemeyen bir yöneticidir kendisi. Her geçen gün büyüyen bir sektörün içerisindeyiz. Buna rağmen kapalı kutu bir sektörün içerisindeyiz. Öyle bir panik atakla malzeme satıyorlar ki piyasada korku ile yaşıyorlar. Oysa ki korku ile satış yapılmaz. Fabrikalar her önüne gelene malzeme verdiği için şu anda iki tarafta da ciddi uçurumlar oluşmuş durumda. Kimsenin kimseye sözü yok, piyasada son sözü fiyat söyler olmuş.
Marka vermek istemiyorum, zaten hiçbir markayı da karalamak gibi bir derdim yok. İyi bir marka en büyük üretimi gerçekleştiren midir, yoksa kurumsal anlamda sözünü verdiği zaman yerine getiren midir? Fabrikada bir şeyi imal etmek mi önemlidir, yoksa o imal edilen ürünü satıp parasını kazanmak mı önemlidir? Bazen bir firma piyasalara o kadar agresif, o kadar görülmemiş fiyatlar veriyor ki inanamıyorsunuz. Bugün Çuhadar Alüminyum markadır, niye markadır biliyor musunuz? Piyasada sadece malzeme satalım hırsıyla hareket etmez. Öncesine ve sonrasına da bakar. Derginize bakıyorum bu işin en iyisisiniz gördüğüm bildiğim kadarıyla. Sektör sizi bir yerlere taşıyor sürekli, siz onları taşıyorsunuz, işte birlik budur. Fakat bakıyorum niye bu kadar alüminyum ekstrüzyon firması varken hep belli başlıların reklamı var, niye makinecilerin belli başlıları var bunun altındaki gerçek nedir diye düşünüyorum. Ben burada merdiven altı tesislerin imalatlarının yada yanlış fiyat politikalarının kurbanı niye olayım, niye bayilerime bu zararı taddırayım. Eğer büyüksen büyüklüğünü her yerde göstereceksin. Kurumsallığınla göstereceksin, logolarınla göstereceksin, iş gücünle göstereceksin, termininle göstereceksin, kapasitenle göstereceksin, yani tesisin uluslararası boyutta hareket ettiğini herkese göstereceksin. Sonra kaliteyi konuşalım seninle yoksa sana gelene istediğin kadar kaliteyi anlat, ben anlamam, ben markayla çalışırım, reklamı olan ürünle çalışırım. Bakıyorum reklamı olan ürünler pazarın hakimi ve her gün büyüyorlar. Bırak seni de büyütsünler, işte budur gerçek kaliteli kurumsal firma yapısı, yoksa ben mal üretiyorum satıyorum bana ne.Seni ben nereden tanıyacağım bayime nasıl göstereceğim?
Fabrikalar bölünüyorsa, bayiler nasıl olsa satıyorum diyerek kimseye gitmiyorsa, sektörde olan bitenden haberi yoksa, bu bana yetiyor diyorsa bu işin içi çürümeye başlamıştır.
Önemli olan vizyonu gelistirebilmektir. Bizim sektörde stok kimdeyse kral odur. Bugün toptancı firmaları fabrikaları kalkındırmıstır çünkü eskiden stok maliyeti kazanç iken bugün zarar olmustur. Riski pazarlama firmalarına atmıstır.
Hakan Bey, markalar çok önemli fakat bölgedeki pazarlamacıların piyasa şartlarındaki ağırlığından bahseder misiniz?
Size tüm samimiyetimle açıklamak isterim ki kendi bölgemde satılacak alüminyumun markasını ben belirlerim. Hangi firma gelirse gelsin fark etmez, biz buranın taşı toprağıyız, biz burada yılların esnafıyız. Ben burada kaliteli markayı satarım, kaliteli markanın satılması için uğraşırım. Ben bilirim ki ben sıkıntı yaşamıyorsam benimle çalışan da sıkıntı yaşamaz. Fabrika alıcıyı önemli görmez ise buralara gelip mal satamaz. Bugün güçlü olan kazanıyor. Güçlü stok tutan satıyor. Bugün kendi firmamızın alımlarını biz yapıyoruz. Artık inanın çok yorulduk. Burada iki firma ile çalışıyorum ve sıkıntı yok ama yeni bir firma gelip piyasalara saçma sapan fiyat verdiği zaman soru işaretleri oluşuyor herkesin kafasında.
Bu piyasada sizde sektörün içerisindesiniz kabuk değişmeye başlayacak mutlaka. Fabrikalar bölünüyorsa bayiler nasıl olsa satıyorum diyerek kimseye gitmiyorsa, sektörde olan bitenden haberi yoksa, bu bana yetiyor diyorsa bu işin içi çürümeye başlamıştır. Benim büyümem tamamen fabrika desteklidir. Bugün Rize’de kaç tane pazarlamacı var bir iki kişi sen kalkıp o bir iki kişiye malzeme satarken benim malzeme verdiğim yere de malzeme veriyorsan nasıl ben senin bayinim, daha ne diye riske giriyorum ben burada.
Kimsenin kimseye sözü yok, piyasada son sözü fiyat söyler olmuş...
Sektörün geleceğini nasıl görüyorsunuz?
Sektörün geleceği hakkında bizler sadece zamanı bekleriz. Alüminyum geliştikçe bizler de gelişiriz, burada fabrikaların gelişip gelişmemesi çok önemli değil, dünya artık kabuk değiştiriyor. Sen birşeyleri değiştirmez isen birileri gelir değiştirir. Bakıyorsun firmalara yarın taşınacakmış gibi duran adamlarla iş yapıyorlar. Bu kim olursa olsun piyasalar biraz iş yapınca sektör firmalarının gözleri iyice köreldi. Bugün büyük uygulamacılar piyasayı zorlamaya başladı, ortadakiler de bu yüzden sıkıntıya girmeye başladı. Alüminyum ekstrüzyon tesisi binalara projelere fiyat veriyor, senin ne işin var bu işte, zamanında PVC firmaları yapmadı mı bunu? Acı tecrübelere gözlerimizi kapatarak yolumuzu bulamayız.
